Guerra do opio

Guerra do opio

A Guerra do Opio foi o conflito que mantiveron China e Gran Bretaña entre os anos 1839 e 1842. O activador do mesmo foi a introdución en China de opio cultivado na India e comercializado pola compañia británica das Indias Orientais, administradora da India.

No século XVIII, a seda, o algodón, o té, a porcelana e os obxectos esmaltados chineses eran sumamente apreciados en Europa, pero resultaban moi caros e escasos, ademais, isto significaba un gran esforzo para as xa apertadas finanzas europeas provocadas polas guerras napoleónicas. Os comerciantes de Portugal, Gran Bretaña, Italia e os Países Baixos intentaron ampliar o comercio con China. Pero os poderosos emperadores chineses, que controlaban calquera contacto entre a súa vila e os estranxeiros, non estaban interesados.

Qianlong, emperador durante sesenta anos, era un erudito e un tradicionalista que non tiña tempo para os «bárbaros». O problema dos europeos era que tiñan que pagar todos os produtos en prata, xa que os comerciantes chineses non tiñan permitido intercambiar produtos estranxeiros por artigos chineses. Ademais, os europeos só tiñan permiso para comerciar en Cantón (Guangzhou), onde eran encerrados nas chamadas factorías (unha especie de almacéns fortificados) e comerciaban a través de intermediarios chineses.

Os comerciantes europeos eran moi competitivos e se peleaban por conseguir os mellores artigos chineses e por levaros logo a Europa o máis rapidamente posible para conseguir establecer os prezos máis altos.

Os europeos buscaron outras formas de comerciar. O opio era unha droga que tradicionalmente se usaba masivamente (mesturado con tabaco) en China desde o século XV con fins medicinais; os europeos entaboaron relacións cos traficantes de droga chineses, a quen vendían grandes cantidades de opio (5.000 barrís por ano na década de 1820) desde países como Birmania. A cambio recibían luxosos artigos chineses. O comercio medrou a finais do século XVIII e, aínda que o Goberno Qing intentou detero, na década de 1830 o opio consumíase amplamente en China: facía preguiceiras ás persoas, danaba a sociedade e a economía, e causaba inxentes gastos ao país.

Os emperadores Qing (conservadores e teimosos) crían que China era o centro do mundo. Describían o seu país como «o Reino Medio, rodeado de bárbaros». Cando un embaixador británico, lord Macartney, viaxou a Beijing (Beijing) en 1793, o emperador Qianlong negouse a tratar asuntos comerciais. Desde entón, os estranxeiros decidiron facer as cousas á súa maneira e o lucrativo comercio do opio aumentou. A comezos do século XIX, moitos chineses sentíanse oprimidos en certos aspectos da súa vida e o opio, que se fumaba como o tabaco, proporcionáballes unha vía de escape. Cando en 1839 os chineses intentaron deter o comercio, os británicos declaráronlles a guerra. Tamén o control da subministración mundial de té por parte de China observaba punto de virse embaixo: durante a década de 1830, o inglés Robert Fortune roubou varias plantas de té mentres viaxaba por China; levounas á India e estableceu alí plantacións que competirían coas chinesas.

Os comerciantes europeos utilizaron o adictivo poder do opio para establecer fortes vínculos comerciais con China, que desexaba permanecer illada dos estranxeiros.

Os chineses apenas tiveran contacto co resto do mundo durante séculos. Moitos comerciantes europeos estaban moi interesados nos produtos chineses, sobre todo nas sedas e porcelanas, que tan populares en Europa. Porén, o Goberno chinés só lles autorizou a comerciar nun porto, Cantón (Guangzhou), o que lle permitía controlar mellor as transaccións. Para solventar este problema, os comerciantes estranxeiros comezaron a introducir opio de contrabando no país, de tal forma que os chineses vísense obrigados a intercambiar os seus obxectos preciosos por esta droga. O Goberno chinés intentou deter este tráfico e, en 1839, os oficiais chineses, baixo as ordes do alto comisionado de Cantón, Lim Tse-hsu, visitaron os almacéns británicos, en onde encontraron e queimaron unhas 20000 caixas de opio.

Los ingleses se indignaron ante lo que consideraban una confiscación de propiedad privada y, como respuesta, enviaron barcos de guerra que amenazaron a los chinos y sitiaron el puerto. Los chinos se negaron a pagar una compensación, prohibieron el comercio con los ingleses y dispararon sobre las fuerzas británicas. De esta forma comenzó la primera guerra del Opio (1839-1842) entre chinos y británicos.

María Franco y Natalia López